Hệ lụy từ nước nhiễm phèn và cách xử lý

(AloBacsi) – Ở Việt Nam không hiếm các danh từ như “làng ung thư”, “làng bệnh tật” vì nguồn nước của khu vực đó bị nhiễm phèn nghiêm trọng.

Hệ lụy khó lường

Sáng nay, thanh niên đưa tin về việc hàng trăm người dân xóm đào thuộc xã Hải Thọ, huyện Hải Lăng, Quảng Trị phải sử dụng nước nhiễm phèn nặng suốt hàng chục năm trời. nguồn nước ở đây nhiễm phèn nặng đến nỗi chỉ cần bỏ ít lá chè tươi vào là nước lập tức chuyển sang màu tím.

Do phải sử dụng nguồn nước ô nhiễm trên thường xuyên nên trong xóm có hàng chục trường hợp mắc các bệnh như da liễu, sỏi thận; thậm chí, đã có 6 người qua đời vì mắc chứng ung thư.

Đây cũng không phải là trường hợp hiếm có ở việt nam. năm 2010, báo chí cũng nói nhiều về vùng quê đầy người tâm thần ở xã Tam Nghĩa, huyện Núi Thành, Quảng Nam. dù còn có nhiều nghi vấn, nhưng người dân trong làng quả quyết là do nguồn nước ở đây bị nhiễm phèn quá nặng.

Nhưng chưa cần chứng minh là nước nhiễm phèn có gây nên bệnh tâm thần hàng loạt hay không, các tài liệu khoa học cũng đều khẳng định nước nhiễm phèn rất có hại cho cơ thể con người khi sử dụng nó để ăn uống, tắm giặt… cụ thể, nước bị nhiễm phèn là các loại có chứa nhiều chất mang tính kiềm. Khi sử dụng nước này để tắm rửa dễ làm cho các tế bào da bị khô, phồng và tróc. Khi dùng nước này để ăn uống thì dễ mắc các chứng bệnh đường ruột, thậm chí là ung thư.

Các phương pháp xử lý nước nhiễm phèn

Dù biết nước nhiễm phèn rất nguy hại nhưng ở nhiều vùng quê, bà con buộc phải sử dụng thứ nước này vì không có nguồn nước sạch thay thế. Thậm chí, tại 1 số khu vực ở tphcm như quận 12, huyện nhà bè người dân vẫn phải sử dụng nước nhiễm phèn vì chưa có nước máy.

Do đó, biện pháp tốt nhất dành cho cư dân ở đây là phải xử lý nguồn nước nhiễm phèn này trước khi sử dụng. tuy có hơi tốn kém và phiền hà nhưng có thể đảm bảo hơn cho sức khỏe mọi người.

1/ Mua máy lọc nước:

Trước khi mua máy lọc nước. bạn nên mang mẫu nước của nhà mình đến các trung tâm y tế dự phòng hoặc viện Môi trường và Tài nguyên (TPHCM), Viện Hóa học (thuộc Viện Khoa học và Công nghệ Việt Nam – Hà Nội) để kiểm nghiệm loại nước phèn, mức độ ô nhiễm… từ đó, nhờ các chuyên viên kỹ thuật tư vấn mua loại máy lọc nước hợp lý.

Hoặc bạn có thể mang kết quả kiểm nghiệm này đến các công ty chuyên xử lý nước, cung cấp thiết bị lọc nước để họ tư vấn mua máy phù hợp hoặc xây dựng hệ thống lọc nước phù hợp nhu cầu sử dụng.

2/ Xây dựng bể lọc nước đơn giản:

Bể được xây bằng gạch và xi măng, với 3 ngăn - lắng, lọc và chứa, mỗi ngăn 0,35 - 0,49 m3, trong đó ngăn lắng có thể tích lớn nhất, ngăn lọc nhỏ nhất.

Ngăn lắng được lắp đặt giàn phun mưa gồm một số đoạn ống có đục lỗ hoặc vòi hoa sen bằng nhựa có trên thị trường. Ngăn lọc có lớp sỏi đỡ (cỡ 5 - 10 cm) dày 10 cm, trên đó là lớp cát lọc (0,4 - 0,85 mm) dày 40 cm; và trên cùng là lớp cát mịn (0,15 - 0,3 mm) dày 20 cm. (Có thể đổ thêm một lớp than trên lớp sỏi, để khử mùi của nước). Ngăn này có lắp ống nhựa từ đáy lên, sao cho đầu ra nằm cao hơn lớp cát trên cùng một chút, để khi nước chảy qua ngăn thành phẩm đến cạn kiệt, không làm phơi mặt cát. Ngăn thành phẩm có nắp đậy.

Khi bơm từ giếng lên, nước chảy qua vòi sen, xuống bể lắng. Nhờ tiếp xúc với không khí, thành phần sắt trong nước bị oxy hóa. Nước được lắng cặn một phần, đến ngăn lọc, nước được lọc sạch cặn lơ lửng, trở nên trong, theo ống dẫn đến ngăn chứa nước thành phẩm.

Hệ thống này lọc được 4 - 5 m3 nước/ngày. Chi phí xây dựng cả hệ thống khoảng 3 triệu đồng. Nếu làm theo kiểu tiết kiệm thì chi phí thấp hơn.

Khi sử dụng bể xử lý nước phèn, mỗi tháng có một lần xả cặn, súc rửa ngăn lắng; hốt, rửa sạch lớp cát, dày khoảng 2 cm trên mặt bể lọc. Sau 6 - 7 tháng thì thay bằng lớp cát sạch (khoảng 6 cm) trên mặt. Sau một năm phải súc rửa ngăn thành phẩm.

Biện pháp này có thể sử dụng tại hầu hết các vùng quê, có đất đai rộng rãi. Bạn cũng có thể đến Trung tâm Nước sinh hoạt vệ sinh môi trường nông thôn ở các tỉnh để nhờ họ tư vấn xây dựng.

3/ Xử lý nước phèn chua ở đồng bằng sông Cửu Long:

Khác với các vùng khác, nước phèn ở ĐBSCL còn bị chua, nên rất khó xử lý. Các kinh nghiệm dân gian như xử lý bằng vôi, tro để giảm độ chua… cũng không giải quyết được, nước uống có vị mặn chát và hay gây đau bụng.

Để xử lý loại nước này, Tiến sĩ Nguyễn Bá Trinh và các cộng sự ở Viện Hóa học đã phát triển vật liệu rắn DS-3 và và triển khai áp dụng công nghệ xử lý rất đơn giản cho các hộ gia đình và cụm dân cư ở đây.

Với vật liệu này, người dân hoàn toàn có thể tự chủ xây dựng các hệ thống xử lý nước phèn chua đơn giản.

Cụ thể, một thùng lọc đơn giản có cấu tạo như sau: Ngoài cùng là một thùng chứa nước lớn, bên trong là một xô nhựa úp ngược chứa cát. Đáy xô được nối với vòi dẫn nước lọc ra ngoài. Lớp DS-3 trong thùng cao khoảng 50 cm, nằm phía ngoài xô cát. Nước phèn từ trên cao dội xuống, qua lớp DS-3 để tăng pH và loại bỏ ion kim loại, qua tiếp lớp cát để làm trong và theo ống dẫn nước ra ngoài.

Ngoài khả năng cố định sắt (II), mangan, nhôm, sunphát, DS-3 còn giữ được các ion kim loại khác. Nhờ vậy, nó còn có thể được dùng để xử lý nước giếng, nước nhiễm flo, kim loại nặng cũng như nước lũ. Nước sau xử lý đạt tiêu chuẩn dùng cho sinh hoạt. Bản thân DS-3 là hỗn hợp khoáng và chất hữu cơ có nguồn gốc sinh học, nên an toàn cho người sử dụng và môi trường.

Hệ lụy từ nước nhiễm phèn và cách xử lý